Αύγουστος 1920

Αύγουστος 1920

3._ Έφθασε εις την μονήν ο Μητροπολίτης Κύριλλος και μας παρήγγειλε να τον επισκεφθούμε εκεί. Κατά την συνομηλίαν μας εδήλωσε ότι αυτός έχει συμφωνήσει με τον Καϊμακάμην Τσεβιζλικίου να κατεβο΄τμε εμείς εις Λιβεράν και να έλθει και ο Καϊμακάμης εκεί εις την Μητρόπολην όπου βρίσκεται εκεί παραθερίζων και ο Γεν Εισαγγελεύς Τραπεζούντος και να μας δοθεί αμνηστεία και να φύγει ο στρατός εκ Σάντας. Του εδηλώσαμε ότι επ' ουδενί λόγω καταθέτωμε τα όπλα διότι τότε θα κινδυνεύσωμε περισσότερο μας εδήλωσε ότι τα έχει κανονισμένα όλα και την επομένην έφυγε. Ημείς δε κατεβήκαμε εις Αγρουζενόν.
5._ Πήγαμε κατά το βράδυ εις Λειβεράν όπου έφθασε ο Καϊμακάμης και ο Ζαντάρμα Κουμαντάν Τσεβιζλικίου και είς Αξιωματικός και έξωθεν της Μητροπόλεως μαζί και ο Εισαγγελεύς και Μητροπολίτης έστρωσαν το τραπέζι και διασκέδαζαν. Μόλις φθάσαμε και ημείς μας υπεδέχθησαν και καθίσαμε και ημείς στο τραπέζι αφίνοντες μερικούς συντρόφους προς φύλαξην μη γνωρίζοντες καλώς τας διαθέσεις των.
 Κατόπιν της διαταγής του Καϊμακάμη ο Μητροπολίτης μας όρκισε ότι εις το εξής να ήμεθα ήσυχοι και να μη πειράξωμε κανένα και να είμεθα πιστοί εις την Κυβέρνησην. Εξακολουθούντος της διασκεδάσεως ο Καϊμακάμης και ο Ζαντάρμα Κουμαντάν μας επρότιναν όπως αύριον μαζί τους κατεβούμε εις Τσεβιζλίκ και εκεί επισήμως να γίνει η παράδωσίς μας να ειδεί και ο λαός όστις από τον φόβον του επ' ουδενί επίστευεν την παράδωσίν μας. Εις παρατήρησήν μας ότι αυτό θα ήτο αδύνατον δι' ημάς διότι και εκ των προτέρων συνεφωνήθη να τελειώσωμεν εις Λειβεράν και όχι εις Τσεβιζλίκ. Έχετε δίκαιον λέγει ο Καϊμακάμης η αμνηστεία εδόθη πλέον και είστε ελεύθεροι αλλά για χατίρι μας ας γίνει και αυτό και μη φοβηθείτε από παγίδα διότι μας έχετε μαζί και μπορείτε να μας σκοτώσετε αν κάποιος θέλει να σας πειράξει. Επενέβη τότε ο Εισαγγελεύς και μας λέγει : Ακούστε και λίγο εμένα. Γνωρίζετε ότιεγώ βρίσκομαι τώρα εδώ ως ιδιώτης με άδειαν και παραθερίζω με την οικογένειάν μου και δεν έχω ανάγκη να κινδυνεύσω το κεφάλι μου προς χάρην σας αλλά σας λέγω ότι επειδή γνωρίζω καλίον παντός άλλου την διάθεσιν της Κυβερνήσεως προς χάριν σας θα έλθω και εγώ μαζί σας φέρων και το παιδάκι μου μαζί σας δίνω όλον το δικαίωμα αν βρεθεί κανείς και θέλει να σας πειράξει αμέσως να με τουφεκίσετε και αν κατόπιν αυτών πάλιν θα επιμένετε τούτο δειλοί δειλίαν και θα είναι εντροπή σας. Τα ίδια εδήλωσε και ο Μητροπολίτης. Κατόπιν τούτων η φιλοτιμία δεν μας άφησε να αρνηθούμε και υποσχεθήκαμε με αυτούς τους όρουν να κατέλθωμε μαζί εις Τσεβιζλίκ. Αμέσως Καϊμακάμης διατάζει ένα Ζαντάρμαν που είχε μαζί του να κατέβει εις Τσεβιζλίκ και να ειδοποιήσει την εκεί αστυνομίαν να είναι επί ποδός να ειδοποιηθούν και όλα τα γύρψ χωριά το γεγονός και να έλθουν να είδουν με τα μάτια τους ότι οι Σανταίοι παραδώθησαν. Ο Ζαντάρμας αμέσως με τον ανεψιόν μας Θεόδωρον κατέβηκε εις Τσεβιζλίκ έδωσαν τας διαταγάς και νύκτα πάλιν έφθασαν εις Λειβεράν.6._ Πρωί εν συνοδεία πολλών Τούρκων και Ελλήνων με διάφορα όργανα, έχοντες στο μέσον μας τον Καϊμακάμην, τον Ζαντάρμα Κουμαντάν, ένα Αξιωματικόν, τον Εισαγγελέα και τον Μητροπολίτην κατήλθομεν εις Τσεβιζλίκ. Εις Πορφύρ κάτοθεν της Λειβεράς όπου έδρευε στρατός οι Αξιωματικοί παρέταξαν τους στρατιώτας και αυτοί ήλθαν εχαιρέτησαν τους ανωτέρους των και ημάς. Εν μεγάλη πομπή εφθάσαμε εις Τσεβιζλίκ και ανέβημεν εις το Διοικητήριον όπου ο Καϊμακάμης αμέσως πήρε το τηλέφωνον και ανήγγειλε το γεγονός εις τον Βαλήν Τραπεζούντος όστις τηλεφωνικώς μας συνεχάρει και διέταξε τον Καϊμακάμην τα περαιτέρω. Έγραψε αμέσως τας αδείας οπλοφορίας και μίαν επιστολήν προς τον εν Σάντα Αξιωματικόν όταν παρουσιασθεί ανάγκη να μας ενισχύσει με Ζαντάρμες και να φέρονται γενικώς καλώς προς ημάς.
 Κατόπιν μας επρότινε να κάνωμεν χορόν έμπροσθεν του Διοικητηρίου μαζί με Τούρκους αρχηγούς Τσετέδων και κατόπιν ήλθε μαζί μας και καθίσαμε εις καφενείον όπου μας εκέρασε καφέδες και τσιγάρα και αποχαιρετίσαντες μαζί του εφύγαμε διά Λειβεράν με τον Μητροπολίτην και τον Εισαγγελέα. Άνω των δέκα χιλιάδων κόσμου ευρίσκετο την ημέραν εκείνην εις Τσεβιζλίκ. Δύο ημερόνυχτα εις Λειβεράν εξακολουθούσε το γλέντι εις όλα τα καφενεία.9._ Μαζί με τον Μητρολίτην εφύγαμε διά την Σάντα και όστις επί πολλά χρόνια δεν ήρχετο εις Σάντα διότι είχε διαφορές μαζί τους.
 Ήλθαν μαζί μας και πολλοί Λειβερίτες μα διάφορα όργανα και προς το βράδυ εφτάσαμε εις Ισχανάντων της Σάντας όπου ήσαν μαζεμένοι όλοι οι Σανταίοι και μας περίμεναν. Αμέσως οι Αξιωματικοί διέταξαν τους στρατιώτας να μείνουν στα οικήματά τους και να μη βγούν έξω. Περάσαμε από το Καραούλι, εχαιρετήσαμε τους Αξιωματικούς και πήγαμε στα σπίτια μας προς ανάπαυσην.10._ Μέχρι το βράδυ μαζί με τους ξένους καθίσαμε εις γλέντι όπου ήλθαν και οι Αξιωματικοί και γλέντησαν μαζί μας.
12._ Έφυγαν όλοι οι Αξιωματικοί και εμείναμε πάλιν ήσυχοι.
21._ Μαζί με τον Μητροπολίτην εφύγαμε διά Λειβεράν και εκείθεν την επομένην εις την Μονήν και εφτάσαμε εις Σάντα.
26._ Μανθάνωμεν ότι ο Κάλφας από Γιαγμούρ τερέν δεν επιτρέπει στους Τούρκους να κουβαλήσουν σιτάρια στην Σάντα.