Τετάρτη 28 Μαΐου 2014

Μάρτιος 1922

 Μάρτιος 1922


1._ Έναντι της επιστολής του Μητροπολίτη και των απειλών του Φιρκά Κουμαντάν, εγράψαμε και ημείς την ακόλουθον απάντησιν την οποίαν λαβών ο Μιλτιάδης έφυγε μαζί με τους γέρους. Ιδού αύτη.
          Σεβασμιώτατε.   Ασπαζόμενοι την δεξιάν σας δηλοποιούμεν ότι ενεχειρίσθημεν παρά του κ. Μιλτιάδου Νυμφοπούλου το πατρικόν γράμμα υμών.   Δεν μας φαίνονται παράδοξαι οι πατρικαί υμών συμβουλαί διότι γνωρίζομεν καλώς ότι το καλόν ηγάπησεν ο Θεός και πάντοτε πρέπει να ακολουθήσωμεν την ευθείαν οδόν μετά ευθυκρισίας και ευσυνειδησίας. Το γνωρίζομεν καλύτερον παντός άλλου και δεν χρήζει συζητήσεως. Πάντοτε ημείς οι Σανταίοι εδείξαμεν πίστην και αφοσίωσην εις την Σαβαστήν Κυβέρνησην και ευπείθειαν εις τους Νόμους. Δεν υπήρχε ούτε παρουσιάσθη ποτέ αφορμή να απειθήσωμεν αλλά μόνον όταν παρουσιάσθησαν κακοποιά τινά στοιχεία να προσβάλλουν την τιμήν και περιουσίαν μας και αύτην την ύπαρξήν μας τότε μόνον εδείξαμεν μίαν τάσιν απλούστατα να υπερασπισθώμεν ημάς αυτούς, χωρίς να κακοποιήσωμεν ουδένα άλλον. Το τοιούτον νομίζομεν δικαίως εγένετο και δεν έπρεπε να κακοφανεί στην Σαβαστήν Κυβέρνησην ούτε να δώσει αύτη προσοχήν εις διαβολάς μερικών κακοθελητών και να προβή εις μίαν τοιαύτην καταστροφήν η οποία και εις μίαν ιστορίαν αν ήτο γεγραμμένη θα εθεωρείτο ως μυθώδης και αδύνατος.   Οσάκις ηθέλησεν η Σεβαστή Κυβέρνησις να παρουσιασθώμεν άνευ ουδεμιάς αντιρρήσεως παρουσιάσθημεν και εδώσαμε εξηγήσεις διά παν το οποίον εγένετο εις βάρος μας υπ' άλλου τινός και κατά την τελευταίαν πρόσκλησιν της Σεβαστής Κυβερνήσεως προ δύο προσώπων κυβερνητικών υπαλλήλων εις τους οποίους εδείξαμεν όλην την καλήν μας διάθεσιν περί παραδόσεως όπερ και θα εγίνετο εάν οι επί τούτω σταλέντες επολιτεύοντο δικαίως και πρεπόντως.   Δεν ήλθαν να μας στρατολογήσουν αλλά να λεηλατήσωσι, να ατιμάσωσι γυναίκας, να απαγάγωσι παιδιά δέκα και δώδεκα ετών και άλλα παρόμοια τα οποία έδωσαν δικαίως υποψίαν εις τον λαόν να σχηματίσωσι την ιδέαν ότι πρόκειται περί σφαγής και ουχί στρατολογίας και ούτω γυναίκαι και παιδιά διεσπάρησαν ανά τα δάση εν απογνώσει και απελπισία. Λοιπόν, ποίον είναι άραγε το σφάλμα μας. Και αν υποθέσωμεν ότι έσφαλαν πέντε ή δέκα άτομα, ήτο μήπως δίκαιον τόσα άοπλα πλάσματα, τόσα μικρά να υποστούν μαρτυρικότατον θάνατον υπό το φοβερόν ψύχος του χειμώνος και υπό το άγριον φάσμα της πείνης; Περίεργος λογική. Η σημερινή ακόμη συμπεριφορά μας, δεικνύει ότι ουδένα κακόν σκοπόν έχομεν, αφού δεν προέβημεν μέχρι τούδε εις ουδέν αντικυβερνητικόν. Απλούστατα υπερασπιζόμεθα την ύπαρξήν μας την οποίαν ο Θεός είναι δίκαιον να πάρη. Το να παραδοθώμεν δε ύστερον από μίαν τοιαύτην καταστροφήν, μας φαίνεται πολύ αλλόκοτον και ανόητον, διότι έπαυσε πλέον ο επί γης προορισμός μας. Αφού απωλέσαμεν τας οικογενείας μας, την τιμήν και περιουσίαν μας, δεν πρέπει πλέον να ζήσωμεν και επομένως ουδέν μας πτοεί.   Εγίνετο το τοιούτον εάν επέστρεφον αι οικογένειαι και απεκαθίσταντο εις την πατρίδαν των.   Αυτά τα ολίγα δηλώσατε εις την Σεβαστήν Κυβέρνησιν ής την ευμένειαν αξαιτούμεθα.                                        Ασπαζόμεθα την δεξιάν σας οι άνευ πατρίδος Σανταίοι. 

7._ Εν τω μεταξύ δουλεύαμε και στέλναμε σε διάφορα μέρη πατάτες και ότι άλλα τρόφημα. Προς το βράδυ διακρίνομεν καπνόν εις Τερζάντων, αμέσως εστάλησαν κατ' εκεί μερικοί και διαπίστοσαν ότι καίγεται ένα σπίτι εις το οποίον οι άνδρες του φυλακίου άναψαν φωτιά να ζεσταθούν.


9._ Πέντε έφυγαν κατά την Γαλίαναν και ο Ευκλείδης με οκτώ πήγεν εις Χάρουξαν.


11._ Πήγαν οι άοπλοι πάλιν πατάτες εις Γαλίαναν.
Ο Κωνσταντίνος Ξανθόπουλος και Απόστολος Ευφραιμίδης πήγαν κατά τον Άγ. Παντελεήμονα δίχως να τους βλέπει κανείς. Αργότερα τους είδαν εκεί μερικοί και νομίσαντες αυτούς για Τούρκους ειδοποίησαν και τρέξαμε κατ' εκεί να τους συλλάβωμεν και πλησιάσαντες τους αναγνωρήσαμεν.


13._ Ήλθαν από Χάρουξαν, ήλθε και ο Αρμένιος Μικίρ μαζί τους.


16._ Εστείλαμε εις Χάρουξαν μερικά άχριστα προς ημάς χαλκά όπως ο Αζίζ τα ανταλλάξει εκεί με φυσίγγια.


17._ Ο Γεώργιος Καϊτσίδης μαζί με τέσσαρες εστάλησαν εις Τσαμπούρ να σκοτώσουν τον Χαϊρήν Μακούλογλου όστις εμάθαμε ότι διά της βίας πήρε γυναίκα του την θυγατέρα του Παναγιώτη Σάνταλη και του οποίου ο κουνιάδος ήτο μαζί μας.


18._ Εστάλησαν μερικοί εις Γαλίαναν διά ειδήσεις.


24._ Μανθάνομεν ότι εις το ποτάμι της Μονής Σουμελά εδολοφονήθη ο Αριστείδης Πετρίδης εκ Γουργενής διά λόγους ηθικούς.


26._ Ήλθαν εκ Γαλιαίνης και μανθάνομεν ότι ο αδελφός του Αριστείδη μαζί με Τούρκους εσκότωσαν τον καλόγερον Δοσίθεον Στεφανίδην και ένα εκ Κουσπιδί που δούλευε μαζί τουδιότι υποπτεύθη ότι ο καλόγερος έβαλε και εδολοφόνησαν τον αδελφόν του διότι του είχε πάρει ένα βώδι. Πλάνη όμως διότι ο Αριστείδης σκοτώθηκε υπό άλλων ως αναφέραμε και παραπάνω διά λόγους ηθικής.


27._ Από την Μονήν του Αγ. Γεωργίου Περιστερά έφθασε επιτροπή σταλείσα από τον Μητροπολίτην και τον Ζαντάρμα Κουμαντάν Μάσκος φέρων προς ημάς επιστολήν όπως πηγαίνομεν εκεί προς συνενόησιν. Μεσάνυχτα όμως ήλθαν από Γαλίαναν δικά μας παιδιά και λένε ότι έφτασε εκεί στρατός και εις Αγ. Γεώργιον Περιστερά. Παραθέτομεν κατωτέρω την επιστολήν του Μητροπολίτου.


            Κύριε Ευκλείδη Κουρτίδη.
   Το υπό χρονολ. 1/3 μηνός τούτου απαντητικόν γράμμα σου ελάβομεν από τον κομιστήν αυτού Μιλτιάδην Κ. Σοφιανόν και αφού ανέγνωμεν μετ' ενδιαφέροντος το περιεχόμενον αυτού, ακολούθως εστείλαμεν τούτο προς τον εν Τραπεζούντι Φιρκά Κουμαντανή διά τα περαιτέρω.    Ο Φιρκά Κουμαντανής ζητών το καλόν και το συμφέρον σας, μη επιθυμών δε την τελείαν καταστροφήν σας, ειδοποίησέ με και πάλιν όπως δώσητε οριστικήν απόφασιν αν θα υπακούσητε εις την απόφασιν της Κυβερνήσεως παραδιδόμενοι συμφώνως προς τον τελευταίως εκδοθέντα νόμον της Αμνηστείας.   Επειδή δε, ως μας επληροφόρησεν ο Μιλτιάδης Σοφιανός, επρόκειτο να στείλητε εις την εν Λιβερά Μητρόπολήν μου μίαν επιτροπήν σας προς οριστικήν συνενόησιν εκ του πλησίον και επειδή η Επιτροπή σας αύτη έως σήμερον δεν προσήλθεν εις την Λιβεράν, διά ταύτα κατ' εντολήν και επιθυμία του Φιρκά Κουμαντανή Τραπεζούντος ήλθον εδ΄ς εις την Ι. Μονήν του Περιστερεώτα της Γαλιαίνης εν συνοδεία του Τσανταρμά Κουμαντανή Μάτζκας όπως οριστικώς συνενοηθώμεν ενταύθα εκ του πλησίον και προσωπικώς. Επίσης ο Τσαντάρμα Κουμαντανή της Μάτζκας τυγχάνει λίαν καλών διαθέσεων προς το συμφέρον σας.   Διά ταύτα επιθυμούμεν και οι δύο ίνα άμα τη παραλαβή του παρόντος γράμματος ημών όπερ θα σας δώση ο Γεώργιος Κουστουλίδης εκ Κουστουλάντων, αμέσως στείλητε εις την Ιεράν Μονήν του Περιστερά ενταύθα μίαν Επιτροπήν σας αρμοδίαν και κατάλληλον προς οριστικήν συνενόησην, εφοδιάζοντες αυτήν με σχετικόν απαντητικόν γράμμα σας.   Επαναλαμβάνομεν και πάλιν να σας συμβουλεύσωμεν πατρικώς ότι δεν πρέπει να δεικνύητε απείθειαν και δυστροπίαν την φοράν ταύτην εις τας αποφάσεις της Κυβερνήσεως ημών και τοιουτοτρόπως χάσητε την κατάλληλον αύτην ευκαιρίαν της αμνηστείας, διότι εν εναντία περιπτώσει η Κυβέρνησιςθα στείλη στρατόν εναντίον σας προς τελείαν κατασυντριβήν σας.                              Εν τη ιερά Μονή του Περιστερά της Γαλιαίνης                                              τη 26 Μαρτίου 1922          (σφραγίς)                    +   Ο Ροδοπόλεως Κύριλλος. 28._ Και επειδή εκ διαφόρων πληροφοριών αντελήφθημεν ότι πρόκειται περί παγίδος, αμέσως εγράψαμεν ένα γράμμα υβριστικόν και το στείλαμε με τον ίδιον τον φέροντα την ανωτέρω επιστολήν.
Ιδού η απάντησις.


            Σεβασμιώτατε.
   Μετά τον προς την Υμετέραν Σεβασμιώτητα προσήκοντα σεβασμόν δηλοποιούμεν αυτή τα εξής : Σήμερον 27ην τρέχοντος έφθασαν οι εκ μέρους υμών αποσταλέντες, μετ ενδιαφέροντος ανέγνωμεν το πατρικόν υμών γράμμα και έχοντες πλήρη εμπυστοσύνην εις υμάς Τε και την Κυβέρνησιν εξελέξαμεν επιτροπήν όπως φθάσει εις την ιεράν Μονήν και συνενοηθεί καταλλήλως μεθ' υμών. Δυστυχώς όμως επληροφορήθημεν ολίγον αργότερον ότι εις το τμήμα της Γαλιαίνης έφθασε στρατός και ούτω δικαίως δυσπιστούντες εις τα γραφόμενα ανεβάλλαμεν τον ερχομόν μας. Περίεργον! 'Αλλα τα γραφόμενα και αι υποσχέσεις και άλλαι αι ενέργειαι της Κυβερνήσεως. Πας εχέφρων δικαίως πρέπει να δυσπιστήσει και να μη δώση προσοχήν εις συμβουλάς και οδηγίας, ημείς όμως ορθώς σκεπτόμενοι εκτελούμεν το καθήκον μας ως άνθρωποι αν και οι άλλοι είναι ελλειπείς εις αυτό και ούτω οδηγούμενοι πάντοτε υπό της ευθείας συνειδήσεώς μας παραβλέπομεν τα εις βάρος ημών εκτυλισσόμενα ανέκτροπα.   Δεν έχομεν διάθεσιν διά ταύτα παιγνίδια διότι κατά βάθος συναισθανόμεθα τι συνέβη εις ημάς και έχομεν καρδίαν πονεμένην.   Ημείς που βλέπομεν τα σοκάκια της Σάντας να γέμουν από πτώματα ανθρώπων κατακομματιασμένων, από μαλιά γυναικών αθώων ητιμασμένων, ημείς που γνωρίζομεν καλώς ότι αι πεδιάδες Ερζερούμ και Χουνούζ μετεβλήθησαν εις Νεκροταφείον πατριωτών, ημείς που γνωρίζομεν πολλά τα οποία αδυνατούν τα χείλη μας εκ συγκινήσεως να προφέρουν, ημείς που βλέπομεν την πατρίδα μας μεταβεβλημένην εις ερείπια, ημείς έπρεπε φιλοσοφούντες επί της καταστάσεως ταύτης να μεταβληθώμεν εις θηρία άγρια και να θεωρήσωμεν τα πάντα παίγνια και μάταια. Δυστυχώς όμως αυτό το οποίον είναι δίκαιον μόνο δι' ημάς και τοιούτον παίγνιον έπρεπε να παίξωμεν ημείς το παίζουνε άλλοι εις βάρος μας. Ας είναι, έχετε δίκαιον πραγματικώς διότι μία τοιαύτη ευσυνειδησία δεν αρμόζει εις ειμάς, δεν έπρεπε να φυλάξωμεν αυτά τα ερείπια, δεν έπρεπε να εκτελέσωμεν θρησκευτικά καθήκοντα εις βεβηλωμένας εκκλησίας, δεν έπρεπε να περισυλλέξωμεν τα οστά των αδελφών μας προς ενταφιασμόν αλλά αλλού να αποβλέπωμεν.   Αυτά εν συντόμω. Αν δε έχετε την πραγματικήν εκείνην ειληκρίνειαν προς συνενόησην είμεθα πάλιν πρόθυμοι. Και τούτο χάρην ανθρωπισμού. Ει δυνατόν διαβιβάσητε ταύτα εις την Σεβ. Κυβέρνησιν εις δε τον Σαπρή Βέην διαβιβάσατε τα σέβη μας.   28/3/22                                        Μεθ' υπολήψεως                                                     Οι Σανταίοι
     Την ίδιαν ημέραν πήγαμε κατά το Ουζούν Σίρτ όπου εις Λιθομπορέν συναντήσαμε τα παιδιά που πήγαν εις Τσαμπούρ και οίτινες κατέβησαν και εις Καυλικά και ήλθαν πίσω.


29._ Κατά το μεσημέρι βλέπομεν στρατιώτας εις Πουρούν και Κοφολείβαδον να κατασκοπεύουν τα χωριά και αμέσως ειδοποιήσαμε εις Πιστοφάντων.


30._ Την νύκτα εκάψαμε όλα τα σπίτια και πρωί εφθάσαμε εις Μαρέν. Βλέπομεν πάλιν στρατιώτας εις Νέκον και Καζουκλή άλλους οίτινες πήγαν μέχρι Κιμισλή και γύρισαν. Οι ελθόντες μαζί μας Γαλιανίται αμέσως ιδόντες πανταχόθεν στρατόν έφυγαν διά την Γαλίαναν, ημείς εφθάσαμε εις Τσαρτακλή.


31._ Πάλιν οι στρατιώται φαίνονται στα βουνά κατασκοπεύοντες.
Πήραμε και ένα γράμμα από Τραπεζούντα του Μητροφάνη Λεοντίδου που έχει γραμμένο και ένα τραγούδι διά τα παλληκάρια της Σάντας. Ιδού :


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΕΠΤΑΚΩΜΟΣ ΣΑΝΤΑ

Η ΕΠΤΑΚΩΜΟΣ ΣΑΝΤΑ

Η Σάντα η επτάκωμος

Εις τα Ν.Α. της Τραπεζούντος κειμένη επί υψηλού οροπεδίου η Σάντα αποτελείτο εξ επτά ενοριών των εξής : Πιστοφάντων, Ισχανάντων, Τερζάντων, Ζουρνατσιάντων, Κοσλαράντων, Πινατάντων και Τσακαλάντων. Όλες δε οι ενορίες εκείντο επί του ποταμού Ιάμπολου.

Επίσης αι ενορίες είχον και άλλα επτά παραρτήματα γενικώς Φτελένια ονομαζόμενα τα εξής : Μεγ. Φτελέν Χαρατσιάντων Αλιάντων Υπαπαντή Κοπαλάντων Καρά Κοτέλ και το Ρακάν.

Ως εκ του ορεινού εδάφους της η Σάντα ήτο άγονος οι κάτοικοι ασχολούντο εις την κτηνοτροφίαν και εις την καλλιέργειαν της πατάτας και ολίγον λαχανικών μόνον προς ιδίαν χρήσην. Όλοι οι άνδρες αναγκάζοντο να μετέρχονται εις την Ρωσίαν την Αμερικήν και αλλαχού διάφορα επαγγέλματα εκτός ολίγων οίτινες έμεναν διαρκώς εις την Σάνταν ως έμποροι ξυλουργοί διδάσκαλοι κ.τ.λ.. Λόγω λοιπόν του ορεινού εδάφους και της ανεπαρκούς συγκοινωνίας η ζωή καταντούσε λίγο δύσκολος επί πλέον δε και οι ληστείες των Τούρκων όταν πηγαινοέρχονταν εις Τραπεζούντα, ανάγκασαν πολλούς εκ των κατοίκων να μεταναστεύσουν εις Ρωσίαν όπου εσχιμάτησαν πολλές κοινότητες και χωριά ίσως παραπάνω από ότι έμειναν στην Σάντα.

Όταν τον Απρίλιον του 1916 οι Ρώσοι κατέλαβαν την Τραπεζούντα ελευθερώθηκε και η Σάντα εκ του Τουρκικού ζυγού και άρχισαν οι ξενητεμένοι Σανταίοι να φθάνουν στα χωριά τους. Και επειδή λόγω του πολέμου είχε δουλειές πολλές και γνωρίζοντες οι Σανταίοι την γλώσσαν εκέρδιζαν πολλά λεφτά και η ζωή τους καλυτέρευσε κατά πολύ και το κυριότερον η ελευθερία. Μόνον όμως δύο χρόνια βάσταξε η κατάστασις αυτή διότι στα τέλη του 1917 οπότε άρχισε η Ρωσική κατάρρευσις εξ όλων των μετώπων του πολέμου τότε επρόκειτο η Σάντα να υποστεί τα μεγαλύτερα δεινά, τα οποία θα αφηγηθούμε εις το παρόν ημερολόγιον.