Σεπτέμβριος 1923

Σεπτέμβριος 1923

2._ Ήλθαν από Χάρουξαν φέροντες και φάρμακα διά τον Αλέξην.
Εμάθαμε ότι αύριον ο Χελίμ Κιουλόγλου θα καταβή από το παρχάρι του. Αμέσως ο Ευκλείδης και τρείς άλλοι πήγαν να κόψουν τον δρόμον του.3._ Εστείλαμε και τρείς εις Τερέ πασίν διά να φέρουν τον Μικίρ.
5._ Μεσάνυχτα ήλθε ο Ευκλείδης αλλά δεν τον αντάμοσαν διότι αυτός από άλλον δρόμον κατέβη στο χωριό του. Τους δύο συντρόφους του έστειλε εις Χάρουξαν διότι έμαθαν ότι ήλθε στρατός εις Άσιαν και Ισχάν.
7._ Ήλθαν από Χάρουξαν και λέγουν ότι ήλθε πραγματικά στρατός εις Άσιαν. Τέσσαρες πήραμε τον Αλέξην και πήγαμε εις Βαϊβαϊ τερεν.
10._ Ήλθαν όλοι εις Βαϊβαϊτερεν καθώς και οι εις Τερέπασιν αλλά ο Μικίρ δεν ήλθε διότι ήτο πολύ άρρωστος. Μας έφεραν επιστολήν από την οικογένειάν μας εκ Θεσ/νίκης και γράφουν ότι είναι καλά εις το χωρίον Βολοβότ.
11. ­­_ Μερικοί έφυγαν διά Ούζην. Νύκτα ακούσαμεν ένα πυροβολισμόν εις Καρά κοτύλ ήτο σύνθημα των εις Σούρμενα συντρόφων μας.
12._ Ήλθαν πρωϊ και λένε ότι το μοτέρ είναι έτοιμον. Εστείλαμε εις Ούζην αμέσως να ειδοποιήσουν και τους άλλους να έλθουν διά να συνενοηθούμε όλοι μαζύ διότι τα παιδιά λένε ότι ο Μοτερσής επειδή θα πληρωθή εις Σοχούμ φοβάτε μήπως φθάνοντες εκεί δεν τον πληρόνομε και συνεφωνησαν να πηγαίνουν εκεί δύο μαζύ του και να καταθέσουν τα λεφτά εις δικόν τους άνθρωπον και κατόπιν να γυρίζη να παραλάβη όλους. Το αντίτιμον ήτο σεβαστόν και συνέφερε τον Μοερτσήν να κάνη δύο ταξείδια και θα ήτο ασφαλισμένος όπως και εδέχθη.
16._ Πρωϊ έφθασαν τα παιδιά εξ Ούζης φέροντες και ογδοήκοντα πρόβατα τα οποία πήραν από Σπενταμλούκ των Γιλιτσιανταίων.
Έστειλαν εκείθεν δύο παιδιά να φέρουν και τον Μικίρ. Συνελθόντες εις σύσκεψιν απεφασίσθη όπως οι δύο που θα φύγουν διά Σοχούμ να ετοιμάσουν τα  ναύλα και να γυρίσουν πίσω να παραλάβουν και τους άλλους. Θα πάνε ο Κων/τίνος Κουρτίδης και ο Μωϋσές.19._ Εφύγαμε αποχερετίσαντες τους συντρόφους μας και με προϋπόθεσην ότι όπως δήποτε μετά είκοσι ημέρας θα επιστρέψωμεν εκείθεν και εις ορισμένον μέρος θα συναντηθούμε ή θα αφήσωμεν επιστολάς προς ανεύρεσιν αλλήλων.
Επίσης συνεφωνήθη ότι πρίν φθάσωμεν ημείς δεν θα αφίση κανείς την παρέαν να φύγη διά Τραπεζούντα διά οτιδήποτε λόγον διότι θα έμεναν πίσω πολύ λίγοι και θα εκινδύνευαν. Το έθεσα ως όρον εγώ διότι εμένα έστελναν εις Σοχούμ όπου θα κινδυνεύαμε πολύ και άγνωστον αν θα σωθούμε ενώ έμενε ο αδελφός μου Ευκλείδης πίσω και τον οποίον σε μία ευκαιρία ίσως να εγκατέλιπαν.Εδέχθησαν όλοι και φύγαμε.20._ Κατέβημεν εις Κάτραν.
21._ Εφθάσαμε εις Άγνας και εστείλαμε επιστολήν προς τον Ομέρ αγάν ότι ήλθαμε και είμεθα έτοιμοι να ετοιμασθή και αυτός. Μας έγραψε αμέσως ότι μετά από τρείς ημέρας θα σας ειδοποιήσω. Την νύκτα εφθάσαμε εις Ζάβζακαν εις το σπίτι του Αλή Οσμάν όπου είχε ο ίδιος δύο χρόνια να πηγαίνη διότι τον κινηγούσαν φοβερά οι εχθροί του Πατσόγλου.
23._ Τρείς ώρας πριν ξημερώση εφύγαμε και φθάσαμε εις Ζάνικη εμείναμε όλην την ημέραν και βράδυ φθάσαμε εις Αράκλην, σ' ενός φίλου του Αλή Οσμάν, Μωχαμέτ λεγόμενος.
24._ Μας γράφη ο Ομέρ αγάς ότι το Μοτέρ ακόμη δεν έφθασε εκ Τραπεζούντος και βράδυ πήγαμε εις Σαμαέρ εις του Χαλημέρ ογλού. Σημειωτέον ότι δεν ήτο δυνατόν να μείνωμε πολύ εις ένα χωριό διότι το πρώτον εφοβούντο και το δεύτερον και κυριότερον φοβούμεθα κ' ημείς από προδοσίαν. Διότι οι εχθροί του Αλή Οσμάν Πατσόγληδες είχαν μεγάλην επιροήν εις όλα τα χωριά και μεγάλον δίκτυον κατασκοπίας, και αναγκαζόμεθα καθ' ημερηνώς να φύγωμε διά άλλο μέρος.
Κατά το βράδυ φύγαμε και πήγαμε εις άλλο σπίτι συγγενικό του Αλή Οσμάν αλλά στο ίδιο χωριό.27._ Πριν ξημερώση εφθάσαμε εις Γιανπολι παρά τας εκβολάς του ομονύμου ποταμού και καθήσαμε μεσ' το δάσος παρά τον δημόσιον δρόμον όπως εάν τυχόν βλέπαμε να περάση καλή λεία να τους επιτεθούμε. Αλλά μέχρι εσπέρας δεν Πέρασε κανείς και το βράδυ πήγαμε εις Σαμαέρ εις του Μουσταφά Χαλεζέρ ογλού.
28._ Νύκτα φθάσαμε πάλιν εις Αράκλην στου Μωχαμέτ Σαγίρ ογλού όπου μας γράφη ο Ομέρ αγάς ότι θα μείνετε μερικές μέρες ακόμη.
29._ Πριν ξημερώση φθάσαμε πάλιν εις Γιανπολι αλλά και σήμερα δεν έγεινε τίποτε διότι και από Σούρμενα και από Γεμουράν ήλθαν Ζαντάρμες και συνηντήθησαν εδώ στο γεφύρη φυλάγοντες τον δρόμον, ήτο ημέρα του παζαριού και τακτικώς ήρχοντο και φύλαγαν διότι στα μέρη αυτά συνεχώς συνέβαιναν ληστίες και φόνοι ήσαν εκεί οι κάτοικοι πολύ άγριοι. Προς το βράδυ βλέπομε να έρχεται εκ Γεμουράς ένας καλοενδεδυμένος με ένα παιδάκι και τον συλλάβαμε αλλά έτυχε να είναι πολύ γνωστός και φίλος του Αλή Οσμάν και τον αφήσαμε ελέγετο Γισούφ αγάς Τσιβελίκ ογλού, και όστις μας παρεκάλεσε πολύ το βράδυ να πάμε σπίτι του να μας φιλοξενήση.
Αργότερα νύκτα από δύο αγωγιάτας πήραμε αρκετά λεφτά και φθάσαμε στο σπίτι του Γισούφ αγά. Διά πρώτην φοράν είδα Τουρκικόν σπίτι τόσον επιπλομένον και καθαρόν και διακοσμημένον με τόσην καλαισθησίαν.Έπιπλα πολυτελή και καινούργια διάφορες φωτογραφίες και κάδρα στους τοίχους τα οποία δεν συναντούσες πουθενά σε τουρκικό σπίτι διότι τους απηγορεύετο και εκ του νόμου των και του Κορανίου. Το πάτωμα ήτο στρωμένον με Περσικά χαλιά και εις το μέσον μία μεγάλη πολυτελής τράπεζα. Μετά τον τυπικόν χερετισμόν και της εκ μέρους του Αλή Οσμάν συστήσεώς μας προς τον Γισούφ αγάν ανεπαύθημεν επί ημίσιαν ώραν όταν ανήγγειλε ο Γισούφ αγάς ότι το φαγητόν είναι έτοιμον και πρέπει να φάμε. Δώδεκα είδη φαγητών προσεκομίσθησαν στο τραπέζι με μίαν φυάλην κρασιού δι' εμέ και τον Μωϋσές πρωτοφανές και τούτο σε τουρκικό σπίτι. Μου εκίνησε πολύ την περιέργειαν και σκεπτόμουν μόνος μου ότι αυτό το φαινόμενον δεν ήτο τυχαίον αλλά κάτι τι θα εκρύπτετο το μυστικόν, αλλά δεν μπορούσα να είμαι και τόσον αδιάκριτος να αρωτήσω διατί όλα αυτά. Πάντως η συνήδησής μου με ανάγκαζε πότε θα φύγωμε εκείθεν να μάθω από τον Αλή Οσμάν τα αίτια.Μετά το φαγητόν είχαμε και διάφορα γλυκίσματα. Πολλάκις και πρό πολεμικώς ακόμη παρευρέθην σε πλούσια τουρκικά σπίτια και μεγάλες οικογένειες αλλά αυτό που είδα απόψε ήτο εξαιρετικόν και πρωτοφανές. Αφού καθήσαμε και συνομηλήσαμε επί πολύν καιρόν μετά το φαγητόν σιά διάφορα ζητήματα, ευχαριστήσαμεν αυτόν διά την φιλοξενείαν του εφύγαμε και φθάσαμε εις Γερακάρ. Καθ' οδόν έμαθα από τον Αλή Οσμάν ότι αυτός φεύγοντας κατά την κατάλυψην της Τραπεζούντος υπό των Ρώσσων εις Αμισόν εκεί πήρε ως σύζυγον μίαν Ελληνίδα εξ Αμισού και πλουσίας και καλής οικογενείας.Αμέσως τότε ελύθη η απορία μου αλλά εσκεπτόμην συνάμα ότι αν το εγνώριζα αυτό ασφαλώς παρά τον Γιάνπολι θα τον σκότωνα δίχως να ακούσω τον Αλή Οσμάν.30._ Νύκτα φθάσαμε εις Πάσχαδας καθήσαμε τέσσαρες ώρες και φύγαμε.