Σεπτέμβριος 1919

Σεπτέμβριος 1919

4._ Ήλθε ο Χιλίαρχος εκ Τσεβιζλικίου.
5._ Μας εκάλεσε εις το Καραούλι και μας εδιάβασε το φιρμάνιον του Βιλαετίου Τραπεζούντος ότι γίνεται δεκτή η παράδωσίς μας και δίδεται αμνηστία εις τους αντάρτας της Σάντας. Και επειδή ημείς ηρνήθημεν να δώσωμεν εις τον Κάλφαν πρόβατα εμάζεψαν εκ Μάσκας μερικά και τούδωσαν να μην έχει παράπονα και αυτός.
6._ Έφυγε διά Αργυρούπολην και επειδή ημείς δεν μπορούσαμε να γυρίζωμε ελεύθερα διά να κάνωμε δουλειές πάλιν είμαστε αναγκασμένοι κρυφίως όμως και με παιδιά που δεν γνώριζαν οι Τούρκοι να κάμωμε μικρές επιχειρήσεις να συντηριθούμε. Και στείλαμε μερικούς εις ταξίδι ενώ ημείς καθημερινώς παρουσιαζόμεθα εις τον εν Σάντα Αξιωματικόν Ιμπραήμ εφέντην.
8._ Ήλθεν εξ Αργυρουπόλεως ο Ζεκή τσαούσης φέρων επιστολήν του Χιλίαρχου όστις μας έγραφεν ότι αύριον ο Βαλής Τραπεζούντος θα περάσει και αν είναι δυνατόν να πάμε εις Γιαννακιάντων εις την Μητρόπολην εις Μάσκαν διά να μας είδει και ο Βαλής διότι πραγματικώς ησυχάσαμε.
 Ημείς όμως εγράψαμε εις τον Καϊμακάμην Τσεβιζλικίου να του πει ότι επειδή οι σύντροφοί μας λείπουν στις δουλειές των αδυνατούμεν να έλθωμεν διότι ξαφνικά ειδοποιήθημεν.9._ Ήλθαν οι σταλέντες εις ταξίδι την νύκτα και έφεραν δεκαοκτώ αγελάδες και δύο πρόβατα από Ξυφτέρ ταγίν της Ούζης. Και διά να μη υποψιασθούν ότι είμαστε ημείς αμέσως πήγαμε στον Αξιωματικόν και του ζητήσαμε όπως πρωί μας δώσει δύο Ζαντάρμες να πάμε εις Κιμισλή διότι θα ήρχοντο εκ Τραπεζούντος οι Σανταίοι και να τους προφυλάξωμε. Ο Αξιωματικός μας λέγει ότι δεν είναι ανάγκη να έλθουν Ζαντάρμες έχω την εμπιστοσύνην σε σας να πάτε όπως θέλετε.
 Την ιδίαν νύκτα τέσσαρες εστάλησαν εις Γαλίαιναν και εκείθεν να συνοδεύσουν τους Σανταίους και το πρωί ημείς όλοι θα φθάναμεεις Κιμισλή να συναντηθούμε εκεί. Ημείς πρωί ξεκινήσαμε δέκα και χωρίσαμε εις δύο ομάδες, η μεν μία ομάς προχωρούσε από Παλαιχώρ να ανέβει εις Κιμισλή και η άλλη από Κοφού προς το βουνό. Από Κοφού με τα κιάλια διεκρίναμε εις το βουνό του Κιμισλή ανθρώπους μέσα σε προχώματα αλλά υποθέσαμε ότι θα είναι δικοί μας, οι εις Γαλίαιναν σταλέντες και προχωρούσαμε προσεκτικά με δύο παιδιά εμπροσθοφυλακή. Ότε ανέβημεν τον ανήφορον και ανέβημεν στο βουνό όπου ήτο ομαλόν το έδαφος, ένα πύρ ομαδόν εναντίον μας από τα πλησίον προχώματα εις τα οποία είχε φθάσει η εμπροσθοφυλακή μας. Δεν είχαμε να κρυφθούμε πουθενά ούτε και πίσω ήτο δυνατόν να γυρίσωμε και κατ' ανάγκην ορμήσαμε και ημείς στα προχώματα που ήσαν κρυμένοι αυτοί. Ευτυχώς εις τους πρώτους πυροβολισμούς δεν έπαθε κανένας και διά της ορμής μας και των φωνών, εκλονίσθησαν αυτοί και έφυγαν προς τα όπισθεν προχώματα, όπου ήσαν και άλλοι Τούρκοι και έτσι αρχικώς τυχαίως γλυτώσαμεν. Επίσης και η άλλη ομάς εις Παλαιχώρι συνεκρούσθησαν και αυτοί και ως εκ θαύματος και τούτοι εγλύτωσαν. Διότι οι Τούρκοι ήσαν πολλοί κάπου πενήντα άνδρες και ήχαν πιάσει όλα τα πόστα. Ήτο δε ο Σουλεϊμάν Κάλφας όστις μαθών ότι θα περνούσαν Σανταίοι εκείθεν είχεν διαδώσει ότι διά κάθε πρόβατόν μου από ένεν Σανταίο θα πάρω και θα σκοτώσω. Και θα το πετύχανε ο άτιμος εάν δεν ήτο το ζήτημα των αγελάδων του Ξυφτέρ και να αποδείξωμε ότι ημείς όλοι ήμεθα εις Σάντα. Μόλις οι τέσσαρες που πήγαν εις Γαλίαιναν από Αμπάρια άκουσαν τους πυροβολισμούς, άφησαν με τους Σανταίους τους δύο Ζαντάρμες και αυτοί αμέσως έτρεξαν προς βοήθειαν διότι εγνώριζαν ότι θα έλθομεν σήμερα εις Κιμισλή. Επίσης από τα χωριά άκουσαν τους πυροβολισμούς και όσοι είχαν όπλα μαζί με τον Αξιωματικόν έτρεξαν από το μέρος του Καζουκλή διά να κυκλώσουν το μέρος αλλά σύμπτωσις, πριν πιασθούμε στην μάχην από πρωί είχε περάσει εκείθεν κάποιος Αράπ χασάν λεγόμενος με εξήκοντα οπλισμένους και πήγαινε στο παρχάρι του και συνηντήθη και με τον Κάλφαν και μόλις έφθασε εις Καρά καπάν άρχισε η μάχη γύρισε πίσω και αυτός εις βοήθειαν του Κάλφα και συναντηθείς εις Καζουκλή με τους δικούς μας άρχισαν και εκεί μάχην. Οι τέσσαρες από Αμπάρια επετέθησαν εκ νώτων εις το βουνόν του Κιμισλή και απώθησαν τους Τούρκους προς ημάς. Τότε έγινε εκείνο που δεν γράφεται και είναι αδύνατον να το διατυπώσει κανείς μία γενική σύγχυση εις τους Τούρκους και φυγή διά να σωθούν. Ετραυματίσθησαν πολλοί φεύγοντες και μόνον οκτώ μαζί και ο Κάλφας έμειναν μέσα στον κλοιόν και εμαζεύθησαν όλοι εις ένα πρόχωμα. Από η ώρα 9 π.μ. που άρχισε η σύγκρουσις έως η ώρα 12, ήμεθα κύριοι όλων των υψωμάτων και αυτοί οι οκτώ έμειναν εις το κέντρον. Μόλις οι τέσσαρες εκ του όπισθεν ανέβηκαν στην κορυφήν οι Τούρκοι τότε εγκαταλείποντες τα προχώματα έφευγον αλλά και οι δικοί μας δεν έδωσαν κανένα σινιάλο να ξέρωμε ότι ήσαν αυτοί και πυροβολούμε εναντίον τους και τραυματίζεται ο Δαμιανός Τσιρίπ εις τον όμον και ο Φίλιππος Εφραιμίδης εις τον μηρόν ευτυχώς δεν έπαθαν. Σκοτώνονται και τρείς Τούρκοι και ένας παραδίνεται αλλά σκοτώνεται και αυτός διότι εν τω μεταξύ μας ειδοποίησαν ότι εφονεύθη και ο Ευστάθιος Πιστοφίδης. Κατόπιν εφονεύθη και ο Περικλής Κουφατσής άοπλος όστις ήρχετο εκ Τραπεζούντος και ήρχετο προς ημάς να μας φέρει ψωμί και μη γνωρίζων τας θέσεις μας έπεσε σε Τούρκους και τον σκότωσαν. Βέπων ο Κάλφας ότι ήτο αδύνατον να γλυτώσει από τον κλοιόν έβαλε έναν και φώναξε να παύσωμεν πυρ διότι θα παρεδίδοντο και φοβούμενος μήπως τον σκοτώσωμε ζητούσαν αν έχει Ζαντάρμες μαζί μας να παραδίδονται σ' αυτούς. Κατά σύμπτωσιν μόλις έφτασε κοντά μας ένας Ζαντάρμας Οσμάν λεγόμενος και τον οποίονέστειλε ο Αξιωματικός να δεί τι γίνεται εδώ. Αμέσως τον στέλνωμε να τους παραλάβει και να τους φέρει μη φανταζόμενοι ότι θα μας έπεζε κανένα κόλπο, όπως και έγινε. Και φθάσας κοντά τους και βλέπων τον Κάλφαν τον λέγει : τρελάθηκες και θα παραδοθείς διότι αυτοί δεν ξέρουν ότι βρίσκεσαι εδώ, αν το ήξευραν θα επιτίθεντο και μέχρις ενός αν σκοτόνοντο θα σε έπιαναν. Επειδή εκόντευε να τελειώσουν και τα φυσίγγιά τους τους έδωσε και πέντε δεσμίδες φυσίγγια και εκάθητο επάνω στο πρόχωμα και συνομιλούσε μαζί τους ενώ αυτοί πυρετωδώς έσκαβον και εβάθηναν τα προχώματά τους. Είχαν σπάσει τέσσαρες κάμες μεγάλες διά να σκάψουν. Και στην παρατήρησήν μας διατί αργεί και δεν έρχεται λέγει ότι φοβούνται να παραδοθούν και θέλουν να έρθει ο Αξιωματικός και να παραδοθούν σ' αυτόν. Τον στέλνωμε να φέρει τον Αξιωματικόν όστις ήλθε μαζί του μέχρι Κουζού κιόλ αλλά φοβηθείς να μείνει εκεί μόνος έφυγε στο χωριό. Και έτσι περιμένοντες εβράδυασε χωρίς κανέν αποτέλεσμα. Νύχτα οι γυωαίκες μας έφεραν φυσίγγια και μας είπαν ότι ο Αξιωματικός δεν έρχεται και λέγει ας τον σκοτώσουν αν είναι δυνατόν αλλά η νύκτα και το σκοτάδι τους επροστάτευε. Ερίξαμε δύο χειροβομβίδες αλλά εκ του σκότους δεν έπεσαν μέσα εις το πρόχωμα αλλά απέτυχον. Μέχρι η ώρα 9 μ.μ. δηλ. 12 ώρας συνεχώς νυστικοί από το πρωί πολεμούσαμε οπότε αναγκασθήκαμε να πάρωμε τους δικούς μας νεκρούς και να οπισθοχωρίσουμε και αφήνοντες τα πτώματα εις Κωφού κατέβημεν εις το χωριό όπου εμάθαμε ότι εις Καζουκλή εσκοτώθηκαν δύο Τούρκοι, ετραυματίσθηκαν τρείς και από μας εσκοτώθη ο Νικόλαος Τσιρίπ, όστις ήλθε από το Νοσοκομείον Τραπεζούντος προ πέντε ημερών και με κομμένο το αριστερό του χέρι και μόνο διά του Μάουζερ πιστολίου του επιτίθετο κατά των Τούρκων.11._ Μεταφέρθησαν εκ Κωφού τα λείψανα των φονευθέντων.
12._ Στείλαμε δύο εις Χαντσάρ να πιάσουν τον Χασάν Καλαϊτσόγλου όστις ήλθε προς κατασκοπείαν αλλά έφυγε από άλλον δρόμον και γλύτωσε.
16._ Ήλθε ο σταλείς εις Τραπεζούντα Τσιαρτσής διά να φέρει φάρμακα διά τους τραυματίας.
17._ Ήλθε ο Αλής Ουζούν Χαλήλ ογλού και μας λέγει ότι όλη η Γεμουρά και Σούρμενα ετοιμάζονται διά την Σάνταν. Εν συνενοήσει μετά του Αξιωματικού στέλνωμε άνθρωπον εις Τραπεζούντα να γνωστοποιήσει τα σχέδια των Τούρκων. Εγράψαμε και εις Γαλίαιναν και Αγρουζενόν να μας έλθουν μερικά παιδιά προς ενίσχυσην.
19._ Ήλθε εις Αξιωματικός εξ Αργυρουπόλεως να εξετάσει το μέρος που είχε γίνει η συμπλοκή. Την επομένην μας κάλεσε και πήρε ανακρίσεις και επεσκέφθη και το μέρος και γύρισε πίσω.
21._ Ήλθεν εξ Αγρουζενού ενίσχυσις αλλά εκ Γαλιαίνης ο Δοξόπουλος ηρνήθη να στείλει κανένα. Και η στάσις των είναι προδοτική.
23._ Πήγαμε μέχρι Αγρουζενόν και μετά δύο ημέρας επιστρέψαμε.
25._ Ήλθεν απόσπασμα εκ Κατρούλ διότι εκλάπησαν τα πρόβατά τους και τα οποία έκλεψαν οι Γαλιανίται και είπαν ότι τα πήραν οι Σανταίοι όπως επιβεβαίωσε και τον Αξιωματικόν ο Δοξόπουλος. Αλλά ο εδώ Αξιωματικός διαβεβαιώσας αυτούς ότι ημείς ήμαστε στο χωριό και μάλιστα καθημερινώς μαζί του, έφυγαν πίσω.
27._ Εκ Ζουρνατσάντων πέντε παιδιά πήγαν εις Γιαγμούρ τερε και τυχόν αυτούς ο Κάλφας τους μεν τρείς εσκότωσε οι δε δύο έφυγαν.
28._ Έφτασε εκ Τσεβιζλίκ απόσπασμα προς εξόντωσην του Κάλφα.
29._Μας γράφουν εκ Τραπεζούντος ότι ο Κάλφας καταδιώκεται και ότι εξ όλων των μερών θα βγούν αποσπάσματα προς καταδίωξήν του.